مروری بر کالیبراسیون ترازو آزمایشگاهی

ترازو آزمایشگاهی یا بالانس آزمایشگاهی از جمله مهم ترین دستگاه های اندازه گیری در تمام آزمایشگاه ها است.هود لامینار  توزین مواد در هر مرحله ای از آزمایش می تواند مستقیما بر نتیجه گیری کار تاثیر بگذارد. بنابراین انتخاب ترازو های آزمایشگاهی دقیق و با کیفیت نخستین اقدام مهم برای به دست آوردن نتایج با دقت بالا است. اما تنها خرید دستگاه تضمین کننده این نیست که اندازه گیری ها با دقت و صحت انجام شوند. کالیبراسیون ترازو آزمایشگاهی و بررسی های دوره ای در سلامت دستگاه و نحوه عملکرد آن تاثیر قابل توجهی می گذارد.

منظور از کالیبراسیون ترازو آزمایشگاهی چیست؟

تمام دستگاه های اندازه گیری برای حفظ بهترین عملکرد خود و سلامت دستگاه، به بررسی های دوره ای نیاز دارند. این بازرسی های دوره ای در دستگاه های آزمایشگاهی، کالیبراسیون نامیده می شود. به مرور زمان و طی استفاده های مکرر ممکن است دستگاه دچار فرسودگی شود. این فرسودگی ها بر عملکرد دستگاه تاثیر می گذارد. این مشکلات منجر به ایجاد عدم قطعیت در نتایج و خوانش های نادرست  می شود.

ترازو آزمایشگاهی هم از دستگاه های اندازه گیری اصلی آزمایشگاه ها است. این دستگاه بسیار حساس است. حتی اگر از دستگاه به مدت طولانی استفاده نشود باز هم باید این بازرسی ها طبق برنامه انجام شود.

هر ترازو فقط در طی یک دوره زمانی خاصی به صورت دقیق کار میکند. مدت این دوره با توجه به عوامل محیطی و شرایط استفاده از دستگاه متغیر است. به هر حال این تغییرات اجتناب ناپذیر هستند. اما با بررسی های دوره ای دستگاه و کالیبراسیون ترازو آزمایشگاهی، طبق زمانبندی می توان دقت کافی در خوانش و سلامت دستگاه را برای مدت زمان بیشتری حفظ کرد.

برای رسیدن به نتایج دقیق خوانش کالیبراسیون لازم و ضروری است. در صورت لزوم نیز می توانید گواهی های کالیبره بودن دستگاه بر اساس استاندارد های ملی و بین المللی از موسسه های مربوطه دریافت کنید.

چه عواملی بر خوانش ترازو آزمایشگاهی تاثیر گذار است؟

عوامل محیطی مانند رطوبت، فشار هوا، تغییرات دمای فصلی، شتاب گرانشی، ارتفاع و … در طول زمان باعث عدم دقت در اندازه گیری نتایج ترازو آزمایشگاهی شوند.

انواع روش های کالیبراسیون ترازو آزمایشگاهی

به طور کلی کالیبراسیون ترازو آزمایشگاهی به دو روش کالیبراسیون داخلی و خارجی انجام می شود. با توجه به مدل دستگاه نوع انجام کالیبراسیون مشخص می شود. بسیاری از مدل های جدید ترازو های های آزمایشگاهی مجهز به سیستم کالیبراسیون داخلی یا اتوکالیبراسیون هستند. این روش برای کاربر بسیار ساده است و از اتلاف وقت جلوگیری می کند.

بیشتر انواع مدل های ترازو های آزمایشگاهی برند رادوگ به سیستم کالیبراسیون داخلی مجهز هستند.  

کالیبراسیون خارجی ترازو های آزمایشگاهی توسط کاربر و به صورت دستی انجام می شود. جزییات مراحل انجام دستی کالیبراسیون ترازو آزمایشگاهی در ادامه شرح داده خواهد شد.

کالیبراسیون خارجی ترازو های آزمایشگاهی

ترازو را روی سطحی صاف و کاملا محکم قرار دهید. دقت داشته باشید این محل جلوی پنجره، نور آفتاب و باد کولر نباشد. سطح ترازو را کاملا تمیز کنید. وزنه مخصوص کالیبراسیون که 50% حداکثر ظرفیت ترازو است را روی آن قرار دهید. این وزنه باید دقیقا در مرکز صفحه ترازو قرار گیرد. چند ثانیه صبر کنید سپس کلید کالیبراسیون را فشار دهید. سپس ترازو کالیبره شده و صفحه تنظیمات به حالت اولیه باز می گردد.

چه مواردی در کالیبراسیون ترازو کنترل می شود؟

• عدم قطعیت در اندازه گیری: با توجه به ظرفیت ترازو، وزنه مناسب کالیبراسیون را برداشته و با استفاده از آن 10 بار اندازه گیری را انجام داده و نتایج را ثبت کنید. عدم قطعیت اندازه گیری با ضرب انحراف استاندارد در 3 و تقسیم آن بر جرم واقعی وزنه به دست می آید. معمولا عدم قطعیت نباید از عدد 0.1% تجاوز کند.
• بررسی عملکرد: چند وزنه استاندارد کالیبراسیون، مطابق ظرفیت ترازو و در چند جرم مختلف بردارید. جرم هرکدام را با ترازو اندازه گیری کنید. نسبت جرم واقعی وزنه و خوانش ترازو نباید بیش از 0.1% باشد. در غیر این صورت ترازو کالیبره نیست.
• دریفت: 10 بار اندازه گیری به وسیله یک وزنه با جرم مشخص انجام دهید. تغییرات مشاهده شده در نتایج را بررسی کنید. پس از هر با اندازه گیری میزان تفاوت نباید از محدوده 0.2± تجاوز کند.

بین تنظیم و کالیبراسیون ترازو های آزمایشگاهی چه تفاوتی وجود دارد؟

منظور از کالیبراسیون ترازو های آزمایشگاهی این است که رابطه مشخصی بین کمیت اندازه گیری شده به وسیله ترازو و عدم قطعیت های اندازه گیری وجود داشته باشد. بنابراین اندازه گیری عدم قطعیت اندازه گیری ترازو بخش جدایی ناپذیر کالیبراسیون است.

https://hakimazma.com/%d8%af%d8%b3%d8%aa%da%af%d8%a7%d9%87/%d8%a7%d8%aa%d9%88%da%a9%d9%84%d8%a7%d9%88/

در حالی که تنظیم کردن ترازو تعریف متفاوتی از کالیبراسیون دارد. در واقع تنظیم کردن بخشی از عملیات کالیبراسیون نیز به حساب می آید. تنظیم به معنای اصلاح اندیکاتور های دستگاه مطابق استاندارد های اندازه گیری است.