یکی از متداول ترین انواع شرکت های تجاری در ایران، ثبت شرکت های سهامی هستند.ثبت شرکت مسئولیت محدود  به موجب ماده 4 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24 اسفند ماه 1347، شرکت های سهامی به دو نوع تقسیم می شوند: نوع اول-شرکت های سهامی عام هستند که موسسین آن ها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند. نوع دوم- شرکت های سهامی خاص هستند که تمام سرمایه آن ها در موقع تاسیس منحصراً توسط موسسین تامین گردیده است.

چون تشکیل شرکت های سهامی عام همراه با تشریفاتی طولانی است، مواد اصلاحی قانون تجارت برای امور ساده تری که طبعاً شرکای کمتری دارد یک نوع شرکت سهامی مقرر داشته که بشرح فوق شرکت سهامی خاص نامیده می شود. اگر بخواهیم تشریفات شرکت سهامی خاص را نسبت به شرکت سهامی عام خلاصه کنیم باید بگوییم در مورد شرکت سهامی خاص، اولاً تشریفات پذیره نویسی وجود ندارد، ثانیاً ورقه تعهد وجود ندارد، ثالثاً تشکیل مجمع عمومی موسس لازم نیست.

تشکیل شرکت سهامی خاص

شرکت سهامی خاص بلافاصله بعد از انجام شدن اقدامات اولیه که شامل امضای اساسنامه، تعهد سرمایه و انتخاب مدیران و بازرسان است به وسیله موسسان تشکیل می گردد. امضای اساسنامه، تعهد کلیه سهام و پرداخت مبالغ نقدی لازم، انتخاب مدیران و بازرسان و قبول سمت کتبی آنان، شرکت را تشکیل خواهد داد.

تشریفات تشکیل شرکت سهامی خاص:

برای تشکیل شرکت سهامی خاص رعایت نکات ذیل الزامی است:

1- اساسنامه شرکت که باید به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.
به موجب ماده ی 8 قانون اصلاحی، اساسنامه باید دارای مواد ذیل باشد:

• نام شرکت
• موضوع شرکت به طور صریح و منجز
• مدت شرکت
• مرکز اصلی شرکت و محل شعب آن
• اگر تاسیس شعبه مورد نظر باشد
• مبلغ سرمایه ی شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک
• تعداد سهام بی نام و با نام و مبلغ اسمی آن ها
• تعیین مبلغ پرداخت شده ی هر سهم و نحوه ی مطالبه ی بقیه ی مبلغ اسمی هر سهم و مدتی که ظرف آن باید مطالبه شود که به هر حال از پنج سال متجاوز نخواهد بود
• نحوه ی انتقال سهام با نام
• طریقه ی تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و بالعکس
• در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق قرضه
• ذکر شرایط و ترتیب آن
• شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه ی شرکت
• مواقع و ترتیب دعوت مجامع عمومی
• مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب اداره ی آن ها
• طریقه ی شور و اخذ رای و اکثریت لازم برای معتبر بودن تصمیمات جامع عمومی
• تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت ماموریت آن ها و نحوه ی تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت یا استعفا می کنند یا محجور یا معزول یا به جهات قانونی ممنوع می گردند
• تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران
• تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بسپارند
• قید این که شرکت یک بازرس خواهد داشت یا بیشتر و نحوه ی انتخاب و مدت ماموریت بازرس
• تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و به مجمع عمومی سالانه
• نحوه ی انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه ی امور آن

2-اظهارنامه ی مشعر بر تعهد کلیه سهام و گواهینامه بانکی حاکی از تادیه قسمت نقدی آن که نباید کمتر از 35% کل سهام باشد. همچنین تادیه و تقویم سرمایه غیر نقدی و تفکیک آن در اظهارنامه و ذکر سهام ممتازه در صورت وجود چنین سهامی.

بموجب ماده 7 قانون تجارت مندرجات اظهارنامه شرکت سهامی که باید دارای امضای کلیه موسسین و قید تاریخ باشد بشرح زیر است:

• نام شرکت
• مرکز اصلی شرکت
• مدت شرکت
• موضوع شرکت
• هویت کامل و اقامتگاه موسسین
• مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک
• تعهدات سهام با نام و بی نام و مبلغ اسمی آن ها و در صورتیکه سهام ممتاز نیز مورد نظر باشد تعیین تعداد و خصوصیات و امتیازات این گونه سهام
• میزان تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده اند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است
• در مورد آورده غیر نقد، تعیین اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف آورده غیر نقد اطلاع حاصل نمود.

3-انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت که باید در صورت جلسه ای قید و به امضای کلیه ی سهامداران رسیده باشد.

4-قبول سمت مدیریت و بازرسی

5-ذکر نام روزنامه کثیرالانتشار جهت درج آگهی های شرکت

همان طور که گفتیم، برای تاسیس و ثبت شرکت های سهامی خاص طرح و تنظیم اعلامیه پذیره نویسی لازم نیست و قانون گذار تسلیم اظهارنامه به ضمیمه اسناد و مدارک فوق را به مرجع ثبت شرکت ها کافی می داند. در شرکت سهامی خاص مانند شرکت سهامی عام، آورده های غیر نقد باید طبق نظر کارشناسان رسمی وزارت دادگستری ارزیابی شود و نمی توان آن ها را به مبلغی بیش از ارزیابی کارشناس مذکور قبول کرد.

خصوصیات شرکت سهامی خاص

_سرمایه شرکت به هنگام تاسیس نباید کمتر از یک میلیون ریال باشد و نیز شرکای شرکت نباید کمتر از 3 نفر باشند.
_سهام شرکت، قابل معامله در بازار بورس نمی باشد و نقل و انتقال سهام شرکت، مشروط به موافقت مدیران یا مجامع عمومی صاحبان سهام است. ضمناً این شرکت نمی تواند مبادرت به صدور اوراق قرضه نماید.
_در شرکت سهامی خاص، مسئولیت هر یک از صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است. تمام سرمایه آن باید به وسیله موسسین تاسیس گردد(ماده 4 ل.ا.ق.ت) و تعداد شرکای آن نباید کمتر از 3 نفر باشد.

نام شرکت سهامی خاص:

در نام شرکت باید کلمه ی «خاص» قبل از ذکر نام شرکت و یا بعد از آن بلافاصله اضافه شود و این کلمه در کلیه ی نوشتجات شرکت و آگهی ها باید رعایت گردد. مانند «شرکت سهامی خاص الوند» و قید کلمه ی خاص باید در تمام نوشتجات شرکت تصریحاَ معلوم باشد.زیرا این نوع شرکت ها در حقیقت یک قسم شرکت سهامی خانوادگی و خصوصی است که مراجعه کنندگان باید از آن اطلاع داشته باشند.
همچنین در تعیین نام باید موارد ذیل رعایت گردد:
از نام و نام خانوادگی و اسامی خاص استفاده نگردد

• اسامی پیشنهادی قبلاَ ثبت نشده باشد
• دارای معنا و مفهوم باشد و با فرهنگ اسلامی مطابقت داشته باشد
• عدد نباشد
• لاتین نباشد
• از فرهنگ لغات فارسی استفاده شده باشد و در صورتی که نام پیشنهادی متداول نیست تصویری از مستند ضمیمه گردد.
• از کلماتی نظیرشاهد، شهید، جانباز، آزاده، اسامی متبرکه، انتظام، نظام، موزه، کیش، نیروی انسانی، اینترنت، کارگشا استفاده نگردد.

مدارک مورد نیاز برای تشکیل شرکت سهامی خاص:

1-تکمیل دو نسخه اظهارنامه شرکت سهامی خاص که به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.

2-تکمیل دو نسخه اساسنامه شرکت سهامی خاص که به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.

3-ارائه دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین که به امضای کلیه سهامداران رسیده باشد.

4-فتوکپی شناسنامه برابر اصل شده تمامی اعضای هیئت مدیره و سهامداران و بازرسین

5- فتوکپی کارت ملی  برابر اصل شده  تمامی اعضای هیئت مدیره و سهامداران و بازرسین

6-در صورتیکه اعضاء هیئت مدیره یا سهامداران اشخاص حقوقی باشند ارائه کپی آخرین روزنامه رسمی،شخص حقوقی و نامه معرفی نماینده (در سربرگ شرکت) و کپی شناسنامه و کپی کارت ملی برابر اصل شده نماینده شخص حقوقی

7-در صورت داشتن سهامدار خارجی برای اشخاص حقیقی ارائه کپی برابر اصل پاسپورت و برای اشخاص حقوقی ارائه گواهی ثبت شرکت نزد مرجع ثبت شده حاوی آخرین وضعیت شرکت و همچنین ارائه اصل و ترجمه وکالتنامه و اختیارنامه وکیل سهامدار خارجی(اعم از حقیقی و حقوقی)

8-ارائه گواهی عدم سوءپیشینه کیفری برای کلیه اعضا ی هیات مدیره و بازرسان شرکت از طرف متقاضی ثبت شرکت (مراکز پلیس +10)

9-ارائه اقرارنامه در متن صورتجلسه جهت کلیه ی اعضای هیات مدیره،مدیر عامل و بازرسان شرکت مبنی بر اینکه مشمول ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی نبوده و هیچگونه ممنوعیت قانونی موضوع مواد 111و 126 قانون تجارت برای آن ها جهت عضویت در هیات مدیره و مدیر عاملی وجود ندارد.در زیر همین بند نمونه اقرارنامه آورده شده است:
نمونه متن اقرارنامه:کلیه اعضا هیئت مدیره و مدیر عامل اقرار نمودند مشمول ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی و مواد 111 و 126 لایحه اصلاحی قانون تجارت نمی باشند.

10-ارائه اقرارنامه بازرس یا بازرسان در متن صورتجلسه مبنی بر اینکه هیچگونه نسبت فامیلی اعم از نسبی و سببی با مدیران و مدیر عامل شرکت تا درجه سوم از طبقه اول و دوم ندارند و خود و یا همسرشان نیز از مدیران و مدیر عامل شرکت بطور موظفی حقوق دریافت نمی دارند .در صورت کشف خلاف مشمول بند 3 ماده 243 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت خواهد بود.ارائه گواهی عدم سوءپیشنه کیفری کلیه اعضای هیات مدیره،مدیر عامل و بازرسان شرکت از طرف متقاضی ثبت لازم می باشد.در زیر همین بند نمونه اقرارنامه آورده شده است:
نمونه متن اقرارنامه:بازرس(بازرسین)اقرار نمودند مشمول ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی و مواد 111 و 126 لایحه اصلاحی قانون تجارت نمی باشند.

11-ارائه اصل وکالتنامه یا کپی برابر اصل وکالتنامه

12-ارائه اصل قیم نامه یا کپی برابر اصل قیم نامه

13-پرداخت فیش 40.000 ریال بعنوان هزینه

14-ارائه گواهی بانکی مبنی بر پرداخت حداقل 35% سرمایه اولیه شرکت

مراحل ثبت شرکت سهامی خاص:
قبل از هر چیز، لازم به یادآوری است چنانچه در هر یک از مراحل ثبت شرکت، ابهام و یا سوالی داشتید می توانید از متخصصان کارآزموده ی ما در موسسه ی حقوقی فکر برتر کمک بگیرید.همکاران ما در این مرکز می توانند از طریق مشاوره تخصصی رایگان شما را راهنمایی کنند. 42143-021

برای اقدام به ثبت شرکت سهامی خاص در ابتدا باید مدارک فوق را فراهم نمود و سپس جهت اعلام درخواست خود به سامانه ی اداره ی ثبت شرکت ها به نشانی http://sherkat.ssaa.ir مراجعه فرمایید. در این سامانه اطلاعاتی از متقاضی ثبت شرکت سهامی خاص خواسته می شود که باید آنها را تکمیل کرد. اطلاعلاتی مانند: نوع شرکت، سرمایه ی شرکت، اعضای شرکت، سمت هر یک از اعضا، نوع روزنامه ی رسمی اعم از ابرار یا جمهوری اسلامی.

سپس با مشخص نمودن نوع شخصیت حقوقی و تکمیل اطلاعات متقاضی، نسبت به پیشنهاد نام شخصیت حقوقی (انتخاب نام شرکت) مورد نظر اقدام کنید. برای این کار باید در قسمت نام های درخواستی، پنج نام را به ترتیب اولویت در سامانه درج نمایید. همان طور که توضیح داده شد، نام هایی را انتخاب کنید که :الف) خارجی نباشد، ب) قبلاَ به ثبت نرسیده باشد ،ج)دارای معنا و مفهوم باشد،د) با فرهنگ انقلاب اسلامی مطابقت داشته باشد.

پس از درج اطلاعات خواسته شده و بارگذاری مدارک مورد نیاز در سامانه، کارشناس حقوقی به بررسی اطلاعات وارد شده می پردازد. اگر دارای نقص باشد برای شما در سامانه، ابلاغ رفع نقص ارسال می گردد و باید نقص را رفع نمایید ودر صورت عدم نقص اطلاعات، آن را تاًیید می کند.

پس از پذیرش اینترنتی از طریق سامانه و اخذ تاًییدیه ی پذیرش، باید نسخ اصلی صورت جلسات تنظیمی و ضمائم آن ها را از طریق باجه های پست به صورت سفارشی به آدرس ذکر شده در تأییدیه ی پذیرش ارسال نمایید و از مراجعه ی حضوری به منظور تحویل مدارک خودداری کنید.

با ارسال مدارک از طریق پست، مدارک به قسمت ثبت دفاتر ثبت شرکت ها تحویل و مسئول مربوطه به بررسی مدارک می پردازد. در صورت کامل بودن مدارک ابرازی، کارشناس اداره ی ثبت شرکت ها نسبت به تهیه ی پیش نویس آگهی ثبت اقدام و پس از تایید مسئولین اداره ی ثبت شرکت ها تحویل متقاضی می شود.

متقاضی بایستی حق الثبت و حق الدرج آگهی تاسیس شرکت در روزنامه را پرداخت نماید و مدارک را به قسمت ثبت دفاتر اداره ی ثبت شرکت ها تحویل داده و مسئول مربوطه پس از ثبت در دفتر و تعیین شماره ی ثبت سهامداران (که خود یا از سهامداران بوده یا وکیل رسمی شرکت می باشد) با قید (ثبت با سند برابر است) امضاء اخذ می نماید و سپس آگهی تایپ شده باید به امضاء رئیس اداره ی ثبت شرکت ها برسد.

یک نسخه از مدارک ضبط و در پرونده ی شرکت در بایگانی اداره ی ثبت شرکت ها نگهداری خواهد شد و یک نسخه ی دیگر از مدارک (اظهارنامه ی یک برگ، اساسنامه ی یک جلد، صورت جلسه ی مجمع عمومی موسسین یک نسخه و صورت جلسه ی هیات مدیره یک نسخه) ممهور به مهر اداره شده و تحویل متقاضی می گردد.

نسخه ی دوم آگهی تاسیس جهت درج در روزنامه ی کثیرالانتشار شرکت تحویل و نسخه ی اول آگهی تایپ شده را جهت درج در روزنامه ی رسمی جمهوری اسلامی ایران (پس از پرداخت حق الدرج که توسط مسئول مربوطه تعیین می شود) تسلیم می نماید.

دارندگان آگهی برای ثبت آگهی در روزنامه رسمی، می بایست به سایت روزنامه رسمی کشور به نشانی http://www.rrk.ir/news/NewsList.aspx مراجعه و هزینه ی آگهی را از طریق همین سامانه به صورت اینترنتی پرداخت نمایند.

درج آگهی ثبت شرکت سهامی خاص در روزنامه ی رسمی جمهوری اسلامی ایران، آخرین گام جهت ثبت شرکت تلقی می شود.

https://danasabt.ir/2023/09/17/%D8%A7%D8%AE%D8%B0-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C/

چنانچه مدیران شرکت سهامی تا شش ماه از تاریخ تشکیل شرکت آن را به ثبت نرسانند، شرکت را باید منحل شده تلقی کرد و سهامداران محق خواهند بود مطابق مقررات ماده 19 لایحه قانونی 1347 وجوه پرداختی خود را دریافت کنند. البته، دریافت وجوه از طرف آنان، بدین معنا نیست که در مقابل اشخاص ثالث مسئولیتی ندارند.

در واقع، مقررات ماده 23 لایحه قانونی 1347 در مورد سهامداران شرکت سهامی خاص نیز لازم الرعایه است. به موجب این ماده: "موسسین شرکت نسبت به کلیه اعمال و اقداماتی که به منظور تاسیس و به ثبت رسانیدن شرکت انجام می دهند مسئولیت تضامنی دارند". در شرکت های سهامی خاص، سهامداران اولیه شرکت موسسان شرکت تلقی می شوند.